‘Wij zijn misschien wel de grootste dividendbetaler in de wereld. Dat is ook belangrijk.’ Een opmerkelijke uitspraak van Ben van Beurden, topman van Shell, in het Financieele Dagblad van dinsdag 24 mei. Hij zei ook: ‘De grootste tien zonnecelbedrijven in de wereld investeren jaarlijks samen $ 5 mrd, shell vorig jaar $ 30 mrd. Samen hebben die tien grootste zonne-energiebedrijven nog nooit winst gemaakt en dividend uitgekeerd.’

Eigenlijk is het bizar om te lezen dat dividend uitkeren voor Van Beurden zo belangrijk is dat versneld omschakelen naar een duurzaam energiebedrijf – met alle heilzame gevolgen voor het leven op aarde van dien – geen optie is. En zo zijn er nog veel meer bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen die alleen op winstmaximalisatie sturen. ‘Aandeelhouderswaarde creëren’ noemt men dat.

Het vervelende is dat diezelfde bestuurders vaak ook nog veel invloed hebben op de besluitvorming van onze beleidsmakers. En dat doet wat met het beeld dat veel ambtenaren hebben van ondernemers. Enige tijd geleden gaf ik een presentatie aan een groep ambtenaren om het belang van samenwerkingen tussen overheid en bedrijfsleven te benadrukken, juist als het gaat om de implementatie van duurzame technologieën. Echter, een van de ambtenaren merkte op dat dit echt niet kan. Want, zei hij, bedrijven gaan alleen voor de winst, en de overheid dient een ander doel.

Ik schrok. Als iedereen bij Priva alleen zou werken voor de winst van onze onderneming, is de motivatie om te werken snel weg. Bij Priva is het maken van winst een voorwaarde, maar nooit een doel op zich. Winst creëert ruimte om te kunnen groeien als onderneming, met elkaar en met onze klant. Om te kunnen investeren in de techniek van morgen. Om onze gezamenlijke missie te vervullen. Niet-investeren in de toekomst is geen optie als je wilt dat je bedrijf over tien jaar ook nog bestaansrecht heeft. Want alles wat geen waarde meer toevoegt, houdt simpel weg op te bestaan.

In februari stelde Van Beurden dat het in de grond houden van fossiele brandstoffen niet ‘de missie is waarvoor hij door aandeelhouders in de wereld is gezet.’ Dus pompt hij ‘alles op wat hij kan oppompen’, ongeacht of dat nog echt nodig is of voldoende geld oplevert. Dan maar liever lenen om nog dividend te kunnen uitkeren. Als een voorschot op de toekomst? Die toekomst wordt snel anders door al die ondernemers die wél willen investeren in ons klimaat.

Want er zijn nog zoveel mogelijkheden binnen handbereik. Door efficiënter energiegebruik, door veel meer gebruik te maken van duurzame energiebronnen als aardwarmte, zonne-energie en alle andere vormen van hernieuwbare energiebronnen, door woonwijken aan tuinbouwkassen en/of aan datacenters te koppelen en zo ‘gratis’ koude en warmte uit te wisselen, door energie aan de getijdenbeweging te onttrekken, door ‘warmtenetten’ te ontwikkelen in de gebouwde omgeving, door waterstof of elektriciteit als brandstof te gebruiken en ga zo maar door.

Het zijn nieuwe businessmodellen die met allerlei integrale oplossingen veel milieuproblemen zullen doen verdwijnen. Of Ben van Beurden nu mee wil doen of niet.