Toon politieke lef en schaf de innovatiesubsidies af. Het is namelijk niet de eerste keer dat subsidiepotjes niet gebruikt worden (FD 5 augustus). Wil je echt dit ongelooflijk complexe en inefficiënte systeem doorbreken, dan moet je de subsidies afschaffen.
Subsidies worden verstrekt onder de voorwaarde dat het bedrijfsleven, universiteiten en kennisinstellingen nauw samenwerken. Op zich is dat een loffelijk streven, maar de overheid bepaalt de uiteindelijke inhoud van de innovatieprogramma’s, gericht op lange termijn. Dus om geld te krijgen worden onderzoeksdoelstellingen van universiteiten en kennisinstellingen gericht op grote thema’s en meerjarig onderzoek en heeft het bedrijfsleven met zijn veel grotere dynamiek de grootste moeite om zijn eigen innovatiedoelstellingen in te brengen.
Middelgroot innovatief bedrijf de dupe
Van het bedrijfsleven wordt verwacht dat het minimaal 50% van de totale investeringskosten draagt om in aanmerking te kunnen komen voor subsidie. De overheid stimuleert grote onderzoeksprojecten en ook universiteiten en kennisinstellingen zijn gebaat bij langdurige onderzoeksprogramma’s. Dit betekent dat de kosten voor een middelgroot innovatief bedrijf niet of nauwelijks op te brengen zijn. Om toch aanspraak te kunnen maken op subsidie ontstaan er vervolgens vreemde en geforceerde gelegenheidsconsortia van bedrijven waarvan de belangen zo divers zijn dat van echte samenwerking en innovatie al helemaal geen sprake meer is. De overhead is groot en de economische impact veel te laag.
Op het moment dat er een samenwerking tot stand is gekomen en het project wordt gesubsidieerd ontstaat de discussie over het intellectuele eigendom van de gezamenlijk ontwikkelde kennis. In veel gevallen kun je als bedrijf licenties gaan betalen over de door jou zelf ingebrachte kennis.
Stimuleer ondernemerschap
Door het huidige systeem wordt het gat tussen het bedrijfsleven enerzijds en de universiteiten en kennisinstellingen anderzijds steeds groter. Dit geldt zeker voor de middelgrote bedrijven waar juist veel innovaties plaatsvinden die leiden tot het realiseren van economische waarde.
Schaf de subsidies af, maak fundamentele kennisontwikkeling bij universiteiten weer vrij toegankelijk, beoordeel de kennisinstituten op het daadwerkelijk toepassen van hun kennis, stimuleer ondernemerschap en laat de intellectuele eigendom ten dienste komen van het bedrijfsleven. Voer ook het technisch ontwikkelingskrediet (tok) weer in.
Hiertegen zijn de vele adviseurs die direct belang hebben bij het subsidiestelsel en de vele ambtenaren die binnen hun ministeries bezig zijn met het bedenken van alle randvoorwaarden zonder daar het bedrijfsleven bij te betrekken. In de wereld van nu vindt innovatie juist plaats op de grenzen van bedrijven, de grenzen van sectoren, de grenzen van landen.
De subsidies worden uitgegeven binnen de kaders van ministeries met als gevolg dat je bijna genoodzaakt bent om een subsidieaanvraag in drie stukken te hakken. Een stukje voor het ministerie van LNV, een stukje voor EZ en een stukje voor OCW. Niet te doen dus. Het schiet zijn doel voorbij.
